Inwestowanie w struktury wcale nie jest łatwe

8 października 2009 r.

Unikaj produktów bez potencjału zysku

Choć wydawać by się to mogło mało prawdopodobne, czasami pojawiają się produkty, na których można zarobić maksymalnie na przykład 6‑7 proc. w skali roku, czyli dokładnie tyle, co dają najlepsze bankowe lokaty, w których mamy pewne oprocentowanie. A przecież w strukturze nie mamy pewnego zysku, tylko możliwy. W takie produkty zdecydowanie nie warto więc wchodzić.

Potencjał inwestycji może być też znacznie ograniczony przez tak zwany współczynnik partycypacji, który bezpośrednio wpływa na zysk klienta. Określa on procent udziału w zysku ze wzrostu (ewentualnie spadku) notowań instrumentu bazowego struktury. Jeśli na przykład cena ropy naftowej wzrośnie o 50 proc., a ktoś zainwestował w strukturę z partycypacją równą 75 proc., to należy obie wartości przemnożyć i ostateczny zysk wyniesie 37,5 procent.

Im wyższa partycypacja tym lepiej, bo więcej zysku trafi do portfela inwestora. Dlatego opłaca się przed podjęciem decyzji inwestycyjnej rozejrzeć po rynku, bo może okazać się, że inny bank oferuje produkt podobny, ale z wyższym współczynnikiem partycypacji.

 

Dobra i zła średnia

Czasami wzór na obliczenie zysku z produktu strukturyzowanego komplikuje tak zwane uśrednianie. Zamiast początkowego i końcowego odczytu z notowań aktywa (inwestor zarabia procentową różnicę pomiędzy nimi) oblicza się średnią np. z trzech pierwszych dni trwania inwestycji. Chodzi o to, aby zamortyzować ewentualne jednodniowe wyskoki notowań.

Podobnie stosuje się uśrednianie na końcu – przy 3- lub 4-letnich produktach średnią oblicza się np. z pięciu odczytów co kwartał. To zabezpiecza inwestorów przed ewentualnymi spadkami na koniec trwania inwestycji. Rzecz w tym, że jednocześnie zamortyzuje to ewentualne wzrosty. Jeśli nasza kilkuletnia inwestycja dopiero pod koniec zacznie generować zyski, zostaną one przez uśrednianie znacznie obniżone. Wszystko zależy od tego, jak potoczą się wydarzenia na rynku.

Najgorsze z punktu widzenia inwestora są produkty, w których uśrednianie trwa przez cały okres trwania inwestycji. To produkty z niewielkim potencjałem zysku. Dla uzasadnienia tej opinii posłużę się przykładem. Biorąc 100 jako wartość początkową wyobraźmy sobie taką serię notowań jakiegoś aktywa: 101, 110, 97, 98, 89, 92, 99, 107, 112, 129, 134, 140. Od początku trwania inwestycji notowania aktywa wzrosły o 40 proc., a inwestor zarobi średnią z tych wzrostów, która równa się 109. Widząc 9 proc. zysku, podczas gdy np. indeks giełdowy wzrósł o 40 proc., można się mocno zdenerwować.

 

Uwaga na knock-out

Dla wielu inwestorów zgubne są długoterminowe produkty zbudowane na opcji z nisko postawioną barierą knock-out, która w chwili przekroczenia jej przez notowania aktywa bazowego eliminuje szansę na zysk.

Jako że dla niektórych czytelników może się to wydać nieco skomplikowane, wyjaśnię działanie takiej opcji na przykładzie. Wyobraźmy sobie hipotetyczną strukturę, w której zysk zależy od wzrostu ceny złota, lecz w trakcie trwania produktu notowania nie mogą ani razu dotknąć poziomu o 40 proc. wyższego w stosunku do obserwacji początkowej. Czyli jeśli pierwszy odczyt wyniósł np. 1000 dol. to barierą knock-out będzie cena 1400 dol. za uncję.

Na forach internetowych nie brakuje rozgoryczonych inwestorów, którzy niedoczytali dokładnie warunków struktury i twierdzą, że bank się na nich wzbogacił, bo cena aktywa wzrosła, a oni nie dostaną ani procenta zysku. To błędne myślenie, które wynika z braku wiedzy na temat działania produktów strukturyzowanych. Jeśli mamy do czynienia z opcją knock-out (a to zawsze jest wyraźnie napisane we wzorze na wyliczanie zysku), trzeba się z tym liczyć.