Wykupy menedżerskie

4 czerwca 2009 r.

Zaprezentowana tabela jednoznacznie wskazuje na szerokie spektrum transakcji wykupów menedżerskich, z jakim mamy do czynienia. Poszczególne rodzaje różnią się między sobą przede wszystkim grupą uczestników, która bierze udział w tego typu transakcji. Mogą to być obecni bądź zewnętrzni menedżerowie działający samodzielnie lub we współpracy z pracownikami.

Jeżeli chodzi o rynek transakcji wykupów menedżerskich nie jest on obecnie domeną tylko Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Transakcje tego typu są realizowane przez inne kraje, takie jak: Niemcy, Francja, ale również Chiny czy Indie. Światowy kryzys sprawił, iż dokonuje się coraz mniej transakcji fuzji i przejęć a tym samym wykupów menedżerskich. Jest to spowodowane trudnościami ze znalezieniem finansowania tego typu projektów.

Rynek wykupów menedżerskich w Polsce jest natomiast w początkowej fazie rozwoju. Łódzka firma doradcza Avallon szacuje, iż do końca 2006 roku przeprowadzono ponad 60 dużych wykupów. Rocznie natomiast według szacunków może być zawieranych około 40 mniejszych transakcji. W statystykach tych pominięto blisko 1300 transakcji prywatyzacyjnych przeprowadzonych na zasadzie leasingu pracowniczego. W Polsce prawie wszystkie wykupy są lewarowane kredytem bankowym. Głównym partnerem w transakcjach są fundusze Private Equity.
Pomimo wczesnego stadium rozwoju polskiego rynku wykupów miało miejsce kilka transakcji, które zasługują na krótką charakterystykę. Warto przytoczyć przykłady tradycyjnych transakcji lewarowanych, ponieważ należą one do największych na całym rynku fuzji i przejęć. Największym do tej pory wykupem LBO w Polsce była sprzedaż telewizji kablowej Aster City Cable w 2006 roku przez brytyjską firmę private equity Lion Capital innemu funduszowi Private Equity – Mid Europa Partners. Szacuje się, że kwota tej transakcji to 1,6 mld zł. Przykładem innej transakcji typu LBO może być sprzedaż CTL Logistic dokonana przez Jarosława Pawluka na rzecz funduszu Bridgepoint. Kwota transakcji jest szacowana na około 1,5 mld zł.
Jeżeli chodzi o transakcje MBO to one dominują na polskim rynku wykupów menedżerskich. Jednak aż do początków XXI w. trudno było wskazać przykład typowej transakcji wykupu realizowanego przez menedżerów. Można więc powiedzieć, iż zaczęły się one kształtować wraz z kończącym się programem Narodowych Funduszy Inwestycyjnych. Przykładami klasycznych wykupów menedżerskich są Stomil Sanok, Ergis, czy Ropczyce. Przykładem transakcji MBI może być wykup przedsiębiorstwa Gamet, a więc producenta akcesoriów meblowych. W Polsce została również zrealizowana duża transakcja MEBO, gdzie wykupującymi byli pracownicy oraz zarząd. Dotyczyła ona Koszalińskiego Przedsiębiorstwa Przemysłu Drzewnego. Jak wcześniej zostało wspomniane w wyniku prywatyzacji przeprowadzono blisko 1300 transakcji gdzie wykupującymi byli pracowniczy. Przykładem najbardziej udanej tego typu transakcji mogą być Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych. Firma ta po prywatyzacji w 1991 roku bardzo mocno się rozwinęła, a sam wykup jest podawany za przykład wzorowej prywatyzacji z udziałem pracowników.

  Powrót  

    Drukuj  

  Wstecz | 1 | 2 | 3 | Dalej