Zawirowania na rynku finansowym wywołane kryzysem subprime w USA

29 października 2007 r.

Ostatnie zawirowania na globalnym rynku finansowym zostały wywołane przez kryzys na rynku kredytów wysokiego ryzyka „subprime” w USA. Kredyty wysokiego ryzyka są to kredyty/pożyczki hipoteczne, które są udzielane osobom o nieustabilizowanej sytuacji finansowej. Są to osoby np. o nieregularnych dochodach.

Ostatnie zawirowania na globalnym rynku finansowym zostały wywołane przez kryzys na rynku kredytów wysokiego ryzyka „subprime” w USA. Kredyty wysokiego ryzyka są to kredyty/pożyczki hipoteczne, które są udzielane osobom o nieustabilizowanej sytuacji finansowej. Są to osoby np. o nieregularnych dochodach.
Środki na sfinansowanie tych kredytów, kredytodawcy pozyskują na rynku obligacji. Koszt pozyskania finansowania na oferowanie kredytów ludziom o nieustabilizowanej sytuacji finansowej jest wysoki. Wynika to z faktu, że w przypadku tych kredytów istnieje duże ryzyko niespłacenia ich w terminie przez kredytobiorców. W związku z tym obligatariusze żądają od emitentów tych obligacji wyższych odsetek, a to powoduje wyższe koszty kredytów dla kredytobiorców. Taka sytuacja zachęcała banki inwestycyjne, fundusze hedgingowe i inne instytucje, do pożyczania środków kredytodawcom na sfinansowanie tych pożyczek/kredytów hipotecznych, ponieważ wyższe ryzyko było rekompensowane wyższymi odsetkami płaconymi przez emitentów obligacji.
Taka sytuacja była korzystna dla obu stron (emitentów obligacji i obligatariuszy) szczególnie w czasach niskich stóp procentowych w USA, czyli w latach 2001 – 2004, ponieważ niskie koszty tych pożyczek nie obciążały zbytnio budżetów domowych kredytobiorców. Jednakże sytuacja zaczęła się pogarszać, gdy w USA zaczęła się seria podwyżek stóp procentowych. To spowodowało, że koszty tych kredytów/pożyczek stawały się dużym obciążeniem dla budżetów domowych kredytobiorców, co też w końcu zaczęło doprowadzać do kłopotów z ich spłatą.
Wystąpienie takiej sytuacji spowodowało, że kredytodawcy zaczęli odczuwać problemy związane z nieterminową spłatą tych pożyczek przez kredytobiorców. A to skutkowało problemami ze spłatą odsetek od wyemitowanych obligacji. Ten nawarstwiający się problem wywoływał wielkie problemy dla obligatariuszy (banków inwestycyjnych, funduszy hedgingowych), ponieważ nie otrzymywali odsetek od zainwestowanego kapitału w te obligacje. To już był mały krok do sytuacji, kiedy duże instytucje finansowe, lokujące środki pieniężne w te obligacje, zaczną informować o problemach. W lipcu tego roku jeden z największych banków inwestycyjnych Bear Stearns poinformował o bankructwie swoich funduszy hedgingowych działających na rynku obligacji zabezpieczonych spłatą odsetek od pożyczek/kredytów z segmentu wysokiego ryzyka. W sierpniu tego roku jeden z największych banków Francji BNP Paribas poinformował o zawieszeniu działalności swoich funduszy obligacji działających w tym sektorze. Po tych m.in. informacjach rynek finansowy odnotował bardzo duża zmienność oraz poszczególne jego segmenty zareagowały w następujący sposób:
• Rynek pieniężny odnotował duży wzrost stawek oprocentowania pożyczek na rynku międzybankowym. Ten wzrost był wywołany obawami przed pożyczaniem innym inwestorom, ponieważ nikt nie był w stanie oszacować, którzy uczestnicy i w jakim stopniu ponieśli straty na rynku obligacji zabezpieczonych kredytami.
• Rynek akcji odnotował duże spadki kursów akcji. Nikt nie był w stanie oszacować jaki wpływ na obecne i przyszłe wyniki finansowe spółek będzie miał kryzys „subprime”.
• Na rynku obligacji odnotowane zostały wzrosty cen amerykańskich obligacji, ponieważ inwestorzy uważają te obligacje za najbardziej bezpieczne instrumenty finansowe.
• Rynek walutowy odnotował wzrost kursu dolara amerykańskiego, ponieważ inwestorzy zaczęli przesuwać środki z ryzykownych instrumentów finansowych (np. akcje) do bezpiecznych (np. obligacje USA). Wzrost odnotował też yen z uwagi na zamykanie pozycji w tzw. carry trade (pożyczanie środków tam, gdzie ich koszt jest najniższy a lokowanie w tych miejscach, gdzie jest ono najkorzystniejsze).