Barrier

Walutowa opcja barierowa jest modyfikacją klasycznej europejskiej opcji walutowej, polegającą na dodaniu pewnych dodatkowych ograniczeń dotyczących jej realizacji. Podobnie jak opcja europejska umożliwia nabywcy aktywne zarządzanie ryzykiem walutowym lub spekulację na rynku walutowym, z taką jednak różnicą, że jest tańsza. Z jednej strony pozwala nabywcy zdyskontować bardziej precyzyjnie jego poglądy na rozwój sytuacji na rynku walutowym, a z drugiej jest idealnym produktem dla klientów, którzy nie chcą płacić wysokich premii. Niższa premia płacona za opcję barierową w stosunku do europejskiej wynika z dodatkowego warunku nałożonego na tą opcję w postaci konieczności osiągnięcia (lub zakazu osiągnięcia) określonego poziomu kursu nazywanego „barierą”. Barierę można ustawić powyżej bieżącego kursu walutowego spot (up), albo poniżej (down). Osiągnięcie bariery w okresie od dnia zawarcia do dnia realizacji (włącznie) powoduje, że:

* dla opcji typu ‘knock-in’ – opcja barierowa staje się opcją waniliową, a więc jedynym warunkiem realizacji jest odpowiednia relacja między kursem realizacji (strike) a kursem rozliczeniowym, w dniu zapadalności
* dla opcji typu ‘knock-out’ – opcja barierowa wygasa (tzn. niezależnie od relacji między kursem realizacji (strike) a kursem rozliczeniowym nie podlega realizacji)

Podobnie jak w przypadku opcji europejskiej rozróżniamy opcję barierową kupna (call), której nabywca posiada prawo do nabycia waluty bazowej, a wystawca zobowiązuje się do sprzedaży waluty bazowej w zamian za premię, oraz opcję sprzedaży (put), której nabywca posiada prawo do sprzedaży waluty bazowej, a sprzedawca zobowiązuje się do kupna waluty bazowej w zamian za premię. Koszt ponoszony przez kupującego opcję, ograniczony jest do wysokości zapłaconej premii, zaś dochód, który zależy od położenia bariery może być zarówno nieograniczony jak również ograniczony, w zależności od typu opcji. Dochód sprzedającego opcję ograniczony jest do wysokości premii, natomiast strata może być ograniczona jak i nieograniczona. Walutowa opcja barierowa umożliwia klientom wystawiającym opcję na kontrolę podejmowanego ryzyka, natomiast kupującym na uzyskanie niższych kosztów stosowanego zabezpieczenia. Walutowe opcje barierowe dzielimy ze względu na pięć głównych kategorii:

* rodzaj opcji (call, put),
* typ bariery (knock-in, knock-out)
* położenie bariery w stosunku do kursu spot lub forward w momencie zawierania kontraktu opcyjnego (up, down)
* okres obserwacji bariery (tzw. Window)
* zdarzenie towarzyszące – wypłata określonej wartości pieniężnej, które następuje bądź nie, w przypadku osiągnięcia bariery (tzw. Rebate)

Na tej podstawie można wyróżnić cztery główne strategii opierające się na walutowych opcjach barierowych:

* up & out
* down & out
* up & in
* down & in 

Opcje barierowe można zarówno kupować jak i sprzedawać. W momencie zawierania transakcji Bank i klient ustalają pomiędzy sobą:

* kupującego i sprzedającego (wystawcę)
* walutę bazową i niebazową
* nominał opcji w walucie bazowej
* rodzaj opcji (call, put)
* typ bariery (knock-in, knock-out)
* położenie bariery w stosunku do kursu kasowego (up, down)
* kurs realizacji (strike)
* barierę (trigger)
* kurs referencyjny
* dzień realizacji opcji
* premię opcyjną i datę rozliczenia

Kupujący opcję jest zobowiązany do zapłacenia sprzedającemu, premii, standardowo w terminie dwóch dni roboczych od daty zawarcia transakcji. Jednakże data płatności premii może być ustalona na dowolny termin do dnia rozliczenia. Barierowe opcje walutowe są realizowane automatycznie jeśli ich rozliczenie jest korzystne dla kupującego, z uwzględnieniem dodatkowych warunków wynikających z istnienia bariery. W pozostałych przypadkach automatycznie wygasają.


Przykład

Eksporter obawia się spadku kursu w najbliższym okresie. Eksporter ten posiada kontrakt, z datą płatności za trzy miesiące. Eksporter postanawia zabezpieczyć się, nabywając opcję barierową na sprzedaż 1 miliona EUR za PLN, z datą realizacji za 3 miesiące, po kursie sprzedaży 4,54 i z kursem barierowym aktywującym opcję 4,20. Jedynym warunkiem aktywacji posiadanego przez eksportera prawa jest kurs EUR/PLN, który do daty zapadalności opcji walutowej musi choć raz spaść do poziomu 4,20. Kurs EUR/PLN w dniu wyceny wynosi 4,50. Dla porównania kurs forward na ten sam okres to 4,54, czyli równy kursowi strike opcji walutowej. Eksporter płaci za taką opcję walutową 60 tysięcy PLN. Jeżeli kurs EUR/PLN spadnie w trakcie trwania kontraktu opcyjnego choć raz do poziomu 4,20, eksporter będzie posiadał prawo do sprzedaży EUR po kursie 4,54. Od tego momentu opcja taka będzie zachowywała się dokładnie tak samo jak europejska opcja walutowa. Oznacza to, że jeśli po spełnieniu powyższego warunku kurs EUR/PLN w dacie zapadalności opcji walutowej spadnie poniżej 4,54 eksporter wykorzysta posiadane przez siebie prawo i sprzeda EUR po kursie 4,54. Jeżeli natomiast w dniu wygaśnięcia kontraktu opcyjnego kurs EUR/PLN będzie wyższy niż 4,54 eksporter nie będzie musiał sprzedawać EUR po kursie 4,54 będzie mógł (ale nie musiał) je sprzedać bezpośrednio na rynku, po kursie wyższym. Warto zauważyć, iż aktywacja opcji nastąpi w tym przypadku wtedy gdy będzie eksporterowi najbardziej potrzebna (czyli przy głębokim spadku kursu). Jeżeli natomiast kurs walutowy w trakcie trwania kontraktu opcyjnego nie spadłby do poziomu 4,20 eksporter nie posiadałby prawa do sprzedaży EUR po 4,54, mimo, iż zapłacił za zabezpieczenie 60 tysięcy złotych. Mogłaby się więc wydarzyć sytuacja, iż kurs rynkowy EUR/PLN w momencie zapadnięcia opcji byłby niższy niż 4,54 – np. 4,30, a więc eksporter potrzebowałby zabezpieczenia, a tego zabezpieczenia by nie posiadał. Kwota premii za tą opcję jest jednak dużo mniejsza niż cena tradycyjnej, tożsamej opcji europejskiej, która kosztowałaby 100 tysięcy złotych.

Wycena

Wartość premii opcyjnej jest uzależniona od:

* nominału opcji walutowej
* daty zapadalności opcji walutowej
* kursu strike (czyli kursu, po którym nabywca opcji będzie mógł kupić bądź sprzedać walutę w przyszłości)
* poziomu kursu barierowego (którego przekroczenie rodzi określone w uzależnieniu od typu opcji konsekwencje)
* zmienności kursu poprzedzającego wycenę opcji walutowej (przypisanej zarówno do poziomu strike jak i poziomu bariery)

Zalety

# Możliwość efektywnego zabezpieczenia ryzyka walutowego
# Niższa cena opcji barierowych w stosunku do ceny tożsamych opcji europejskich lub amerykańskich
# Korzystny profil opcji zakupowanych
# Możliwość spekulacji na opisywanych instrumentach
# Możliwość doboru instrumentu, dostosowanego do indywidualnych preferencji zabezpieczającego się
# Możliwość niezależnej wyceny wartości instrumentu pochodnego w trakcie trwania zawartego kontraktu zabezpieczającego
# Możliwość odsprzedaży / odkupu kontraktu w trakcie trwania umowy opcji walutowej
# Możliwość wykorzystania kilku transakcji opcyjnych w jednym momencie w celu uzyskania określonej strategii opcyjnej (zobacz strategie opcyjne)

Wady

# Brak opcji barierowych w ofercie niektórych banków
# Niepłynność rynku skutkująca nieatrakcyjnymi cenami opcji (duża różnica pomiędzy ceną kupna a sprzedaży) w szczególności dla kontraktów o dacie zapadalności powyżej 1 roku


www.InwestycjeAlternatywne.pl
Profesjonalne statystyki www CAOgroupRedShoes