Kontrakty futures

Kontrakt terminowy (ang. futures) to transakcja giełdowa, która stanowi umowne zobowiązanie dwóch stron, z których jedna zobowiązuje się do dostarczenia, a druga do przyjęcia określonego instrumentu bazowego w oznaczonym terminie w przyszłości, w ilości i jakości oraz po cenie określonej w momencie zawarcia umowy. Kontrakt terminowy jest wystandaryzowany w zakresie ilości, jakości, miejsca i warunków dostawy oraz zapłaty. Kontrakty terminowe (ang. index futures) na indeksy giełdowe zaliczają się do akcyjnych instrumentów pochodnych i służą do aktywnego zarządzania ryzykiem zmiany cen spółek giełdowych oraz zajmowania syntetycznych pozycji w papierach wartościowych pochodzących z zagranicznych rynków. Kontrakt terminowy jest transakcją pozabilansową, która bezwzględnie zobowiązuje kupującego kontrakt do zapłacenia w momencie jego zapadalności za instrument bazowy, na który opiewa kontrakt, ceny ustalonej w trakcie jego zawarcia.

Po drugiej stronie jest zawsze sprzedający kontrakt futures, który jest bezwzględnie zobowiązany do dostarczenia instrumentu bazowego w ustalonej kontraktowo ilości lub nominale w przyszłym terminie zapadalności kontraktu w zamian za cenę ustaloną w trakcie zawierania transakcji. Kontrakty futures opiewające na konkretne akcje działają według podobnego mechanizmu z taką jednak różnicą, że możliwe jest ich rozliczenie za pomocą fizycznej dostawy walorów, co w przypadków pochodnych indeksowych jest bardzo utrudnione. Ze względu na swoją specyfikę kontrakty futures są produktami typowo giełdowymi i nie sposób o nich mówić bez uwzględnienia cech konkretnego rynku, na którym są obracane. W tym dziale przedstawione zostały najpopularniejsze indeksowe kontrakty futures, które są w ofercie czterech największych światowych giełd terminowych, EUREX, CBOT, LIFFE, CME, oraz giełdy warszawskiej. Tabela zamieszczona w sekcji wykresy zawiera specyfikację najważniejszych kontraktów (stan na dzień 9/01/04).

Wycena

Wartość kontraktów futures, zarówno indeksowych jak i akcyjnych, jest ustalana bezpośrednio na giełdowym rynku terminowym w wyniku transakcji pomiędzy uczestnikami obrotu. Cena ta w zależności od nastrojów inwestorów oscyluje wokół jej wartości teoretycznej. Wartość teoretyczna uwzględnia cenę zakupu instrumentu bazowego na rynku kasowym w momencie zawierania transakcji terminowej oraz koszty finansowania tej pozycji do momentu wygaśnięcia danej serii kontraktów.

Zalety

# Możliwość zabezpieczenia ryzyka rynkowego
# Możliwość spekulacji
# Duża płynność rynku, niskie koszty transakcyjne
# Możliwość zawierania transakcji na elektronicznych platformach handlu przez praktycznie 24 godziny na dobę
# Zabezpieczone przez izbę rozliczeniową ryzyko kredytowe drugiej strony transakcji

Wady

# Konieczność wpłacenia depozytu zabezpieczającego
# Niedopasowanie transakcji zabezpieczających do posiadanej ekspozycji na ryzyko zmian cen walorów
# Ograniczone terminy zapadalności kontraktów, co powoduje konieczność rolowania pozycji zabezpieczających