Private equity a tradycyjne fundusze akcyjne

14 kwietnia 2008 r.

O tym, dlaczego warto w swoim portfelu zrobić miejsce dla funduszy private equity - bardziej agresywnych i nisko skorelowanych z tradycyjnymi funduszami inwestycyjnymi rozmawiamy z Panem Piotrem Kubą, Wiceprezesem Zarządu Skarbiec TFI.

IA: Czy Pańskim zdaniem fundusz private equity w obliczu dzisiejszej sytuacji rynkowej ma szansę na rozwój i popularyzację, czy stanowić będzie raczej produkt niszowy przeznaczony dla doświadczonych inwestorów, podczas gdy reszta zasilać będzie rachunki tradycyjnych funduszy inwestycyjnych?

PK: W tym pytaniu zawartych jest szereg kwestii, które jednak wymagają uszczegółowienia. Mówiąc o inwestowaniu w fundusz typu private equity, mówimy o lokowaniu środków w fundusz akcyjny, a więc fundusz, z którym wiązać się powinien relatywnie długi okres inwestycji. W tym kontekście, wobec mimo wszystko pozytywnych długoterminowych perspektyw w gospodarce światowej wydaje się, że jest to w miarę dobry moment na lokowanie środków w fundusze akcyjne. W śród nich szczególnie godne uwagisą te, które charakteryzują się wyższą oczekiwaną stopą zwrotu. Mam w tym miejscu na myśli: fundusze akcji rynków wschodzących, perspektywiczne fundusze sektorowe oraz fundusze alternatywne - wśród nich właśnie fundusze private equity.

Oczywiście trudno oczekiwać, aby fundusze alternatywne, do jakich zalicza się fundusz private equity, stały się pozycją dominującą w portfelach polskich inwestorów. Tym nie mniej bez wątpienia uznać należy, że w portfelu inwestycyjnym powinno być miejsce właśnie na fundusze alternatywne, a więc lokaty o relatywnie niskiej korelacji z typowymi inwestycjami na szeroko rozumianym rynku giełdowym. Innymi słowy, dywersyfikacja portfela inwestycyjnego powinna polegać na doborze do portfela lokat o wzajemnej relatywnie niskiej korelacji. Dzięki takiemu właśnie zabiegowi zmniejszymy ryzyko i zwiększymy oczekiwaną stopę zwrotu. W teorii inwestycji określa się taki, korzystny dla inwestora, zabieg jako przesunięcie w górę granicy efektywnej.Tak więc w portfelu polskich inwestorów, przede wszystkim tych oszczędzających długoterminowo i posiadających relatywnie wysoką tolerancje na ryzyko, powinny się znaleźć obok tradycyjnych funduszy akcyjnych właśnie fundusze alternatywne, a więc wspomniane już fundusze private equity, fundusze sektorowe, ale również fundusze nieruchomości.
W tym kontekście uważam, że produkt jakim są fundusze typu private equity ma szansę na popularyzację i na zajęcie istotnego udziału w „alternatywnej” części portfela inwestycyjnego.Oczywiście otwarte pozostaje pytanie jak duża będzie ta „alternatywna” część portfela, ale wydaje się, szczególnie w kontekście ostatnich zawirowań na rynkach, że świadomość inwestorów w tym zakresie będzie
wzrastać.Paradoksalnie produkt ten polecać należy przede wszystkim tym mniej doświadczonym inwestorom, ponieważ to oni najbardziej potrzebują dywersyfikacji ryzyka, a więc alternatywnych strategii inwestycyjnych.

IA: Tego typu fundusze mają możliwość inwestowania zarówno w spółki notowane
na giełdach, jak i w te, których nie znajdziemy na parkiecie, zatem na 
akceptację jakiego poziomu ryzyka powinien nastawić się uczestnik?

PK: Niewątpliwie, z inwestowaniem w fundusze typu private equity wiąże się wysoki stopień ryzyka, wyższy niż w przypadku tradycyjnych, szeroko zdywersyfikowanych funduszy akcyjnych, ale porównywalny do ryzyka, jakie wiąże się z funduszami małych i średnich spółek. Prócz ryzyka rozumianego jako zmienność wyników, ważna jest również korelacja z innymi rodzajami
funduszy, w szczególności korelacja z typowymi, zdywersyfikowanymi funduszami akcyjnymi, ponieważ to ona odpowiada za zmniejszenie ryzyka całego portfela inwestycyjnego inwestora. Właśnie w przypadku funduszy private equity oczekiwać należy relatywnie niskiej korelacji z szeroko rozumianym rynkiem akcji.

IA: Czym kierują się zarządzający funduszami private equity przy wyborze inwestycji i co jest ich celem? Czy ograniczają się jedynie do doinwestowania przedsiębiorstwa, czy też biorą czynny udział w jego rozwoju?

PK: W klasycznym funduszu private equity mamy do czynienia zarówno z doinwestowaniem przedsiębiorstwa, jak też z czynnym udziałem w jego rozwoju. Jednak w przypadku funduszy typu „listed private equity” mamy do czynienia praktycznie tylko z wyłożeniem kapitału - udziałem w procesie zarządzania spółkami zajmuje się podmiot zarządzający funduszem, czyli profesjonalna firma wyspecjalizowana w realizacji tego typu zadań.

IA: Jak długiego horyzontu inwestycyjnego należy się spodziewać przystępując do funduszu?

PK: Minimalny zalecany horyzont inwestycyjny powinien wynosić ok. 3 lat.

IA: Czy w przypadku tego typu funduszy istnieje jakiś ustalony poziom gwarancji zwrotu kapitału, wniesionego przez przystępujących do niego inwestorów?

PK: Podobnie jak to ma miejsce w przypadku innych funduszy akcyjnych - nie ma gwarancji minimalnej stopy zwrotu, ani poziomu wpłaconego kapitału.

IA: Z czym wiąże się termin High Water Mark w przypadku funduszy private equity?

PK: Termin ten wiąże się z kwestią wynagrodzenia zmiennego, tzw. success fee. Konstrukcja HWM w uproszczeniu oznacza, że w przypadku gorszego okresu w wynikach funduszu i spadku wartości jednostki funduszu poniżej jej historycznie maksymalnej wartości; spółka zarządzająca otrzyma success
fee, jeżeli straty zostaną odrobione, czyli wtedy, kiedy wartość jednostki funduszu wzrośnie powyżej ostatniej wartości maksymalnej (ustanowiona zostanie nowa wartość maksymalna jednostki funduszu).