Cross Currency Interest Rate Swap

Cross Currency Interest Rate Swap (CIRS lub CCIRS) jest umową pomiędzy dwoma stronami, w której ustalają one przyszłą wymianę strumieni odsetkowych w dwóch walutach, na określonych w umowie warunkach. Strony uzgadniają przyszłe wzajemne przepływy, ich daty oraz sposób ich naliczenia, a następnie zgodnie z warunkami transakcji dokonują ustalonych wymian. Ideą transakcji CIRS jest ustalenie takich warunków wymiany, które w momencie zawarcia transakcji są sobie równoważne, a wycena bieżącej wartości transakcji CIRS jest równa 0. Wartość transakcji CIRS zmienia się po jej zawarciu i jeżeli ideą zawarcia transakcji CIRS było nie zabezpieczenie pozycji walutowej i/lub stopy procentowej (z tytułu posiadanego kredytu bądź depozytu), a osiągnięcie zysku z tytułu samej spekulacji na tym instrumencie wartość ta przedstawia bieżący wynik na transakcji. Spekulanci będą więc w naturalny sposób interesowali się częstą wyceną bieżącej wartości transakcji CIRS. Problem ten w nieco mniejszym stopniu dotyczy zabezpieczających się, gdyż podmioty te interesują się wynikiem ekonomicznym zabezpieczenia, który, jeśli transakcja CIRS dokładnie odzwierciedla przepływy z tytułu posiadanej pozycji stopy procentowej, jest stały. Wyróżnia się cztery podstawowe typy transakcji CIRS:

• Float – fixed; zamiana stawki zmiennej w jednej walucie (np. EUR) na stałą w innej walucie (np. PLN) – transakcja zawierana np. przez podmioty posiadające kredyt walutowy w celu zabezpieczenia się przed wzrostem kursu waluty, w której wyrażony jest kredyt w stosunku do waluty głównej (czyli takiej, w jakiej zabezpieczający się podmiot osiąga dochody), z jednoczesnym zabezpieczeniem się przed wzrostem zmiennej stawki procentowej (np. WIBOR 1M) w walucie, na którą dokonywana jest zamiana. Jeżeli transakcja ta jest dokonywana przez inwestora posiadającego aktywo finansowe w innej niż bazowa walucie, oparte o zmienną stawkę procentową (np. EURIBOR 1M), motywem zawarcia transakcji CIRS będzie zabezpieczenie się przed spadkiem wartości tego aktywa w przeliczeniu na walutę bazową i jednoczesne zabezpieczenie określonego dochodu z tego aktywa poprzez zamianę przychodów na stawkę stałą. Wycena bieżącej wartości transakcji CIRS dla tego typu transakcji jest zmienna w czasie i zależy od przyszłego kształtowania się stawek procentowych oraz kursu walutowego.
• Fixed – float; zamiana stawki stałej w jednej walucie (np. EUR) na zmienną w innej walucie (np. PLN) – transakcja zawierana np. przez podmioty posiadające kredyt walutowy w celu zabezpieczenia się przed wzrostem kursu waluty, w której wyrażony jest kredyt w stosunku do waluty głównej (czyli takiej w jakiej zabezpieczający się podmiot osiąga dochody), z jednoczesną zmianą stawki oprocentowania na zmienną (np. WIBOR 1M) i tym samym pozostawienie otwartego ryzyka stopy procentowej w nadziei, iż stawka ta będzie przez okres zamiany niższa niż alternatywna w momencie dokonywania transakcji stawka stała. Jeżeli transakcja ta jest dokonywana przez inwestora posiadającego aktywo finansowe, w innej niż bazowa walucie, oparte o stałą stawkę procentową, motywem zawarcia takiej transakcji CIRS będzie zabezpieczenie się przed spadkiem wartości tego aktywa w przeliczeniu na walutę z jednoczesną zmianą stawki oprocentowania na zmienną (np. WIBOR 1M) i tym samym pozostawienie otwartego ryzyka stopy procentowej w nadziei, iż stawka ta będzie przez okres zamiany wyższa niż alternatywna w momencie dokonywania transakcji stawka stała. Wycena bieżącej wartości transakcji CIRS dla tego typu transakcji jest zmienna w czasie i zależy od przyszłego kształtowania się stawek procentowych oraz kursu walutowego.
• Float – float; zamiana stawki zmiennej w jednej walucie (np. EUR) na inną stawkę zmienną w innej walucie (np. PLN) – transakcja zawierana np. przez podmioty posiadające kredyt walutowy w celu zabezpieczenia się przed wzrostem kursu waluty, w której wyrażony jest kredyt w stosunku do waluty głównej (czyli takiej w jakiej zabezpieczający się podmiot osiąga dochody), z jednoczesnym pozostawieniem zmiennej stawki oprocentowania (np. WIBOR 1M) i tym samym ciągłym otwarciem na ryzyko stopy procentowej, w nadziei, iż stawka ta będzie przez okres zamiany niższa niż alternatywna w momencie dokonywania transakcji stawka stała. Jeżeli transakcja ta jest dokonywana przez inwestora posiadającego aktywo finansowe, w innej niż bazowa walucie, oparte o zmienną stawkę procentową, motywem zawarcia takiej transakcji CIRS będzie zabezpieczenie się przed spadkiem wartości tego aktywa w przeliczeniu na walutę bazową, z jednoczesnym pozostawieniem zmiennej stawki oprocentowania (np. WIBOR 1M) i tym samym ciągłym otwarciem na ryzyko stopy procentowej w nadziei, iż stawka ta będzie przez okres zamiany wyższa niż alternatywna w momencie dokonywania transakcji stawka stała. Wycena bieżącej wartości transakcji CIRS dla tego typu transakcji jest zmienna w czasie i zależy od przyszłego kształtowania się stawek procentowych oraz kursu walutowego.
• Fixed – fixed; zamiana stawki stałej w jednej walucie (np. EUR) na inną stawkę stałą w innej walucie (np. PLN) – transakcja zawierana np. przez podmioty posiadające kredyt walutowy w celu zabezpieczenia się przed wzrostem kursu waluty, w której wyrażony jest kredyt w stosunku do waluty głównej (czyli takiej w jakiej zabezpieczający się podmiot osiąga dochody), z jednoczesnym zabezpieczeniem się przed wzrostem zmiennej stawki procentowej (np. WIBOR 1M) w walucie, na którą dokonywana jest zamiana. Jeżeli transakcja ta jest dokonywana przez inwestora posiadającego aktywo finansowe w innej niż bazowa walucie, oparte o stałą stawkę procentową, motywem zawarcia transakcji CIRS będzie zabezpieczenie się przed spadkiem wartości tego aktywa w przeliczeniu na walutę bazową i jednoczesne zabezpieczenie określonego dochodu z tego aktywa poprzez zamianę przychodów na stawkę stałą wyrażoną w walucie, na którą dokonywana jest zamiana. Wycena bieżącej wartości transakcji CIRS dla tego typu transakcji jest zmienna w czasie i zależy od przyszłego kształtowania się stawek procentowych oraz kursu walutowego.

Wycena

Wycena transakcji CIRS bazuje na tych samych założeniach, które obecne były przy wycenie transakcji IRS. Tak samo porównujemy ze sobą dwa strumienie odsetkowe, tyle że wyrażone w różnych walutach i, podobnie jak w przypadku IRS, szukamy takich parametrów np. stawki stałej, aby suma obu strumieni wynosiła 0.

Zalety

• Doskonały instrument zabezpieczający w pełni ryzyko stopy procentowej i walutowe
• Możliwość zamiany waluty np. kredytu w bezpośredni (a więc tańszy) sposób, np. zamiana z EUR na USD nie wiąże się z przeliczaniem wartości kredytu z EUR na PLN i z PLN na USD, używany jest bezpośredni kurs EUR/USD
• Dowolność doboru parametrów transakcji
• Duża płynność instrumentu
• Możliwość zamknięcia transakcji lub replikowania transakcji przeciwstawnej w każdym momencie trwania transakcji CIRS
• Duża dźwignia finansowa (z uwagi na relatywnie niskie wagi ryzyka stosowane do obliczania wymaganych zabezpieczeń)

Wady

• Mała przejrzystość wyceny (różne sposoby wyceny w różnych instytucjach)
• Brak dostępu do rzeczywistych danych rynkowych stosowanych do wyceny transakcji
• Relatywnie długi proces wyceny transakcji CIRS, uniemożliwiający spekulantom szybkie odwracanie zajmowanej pozycji
• Niewielka liczba instytucji oferujących możliwość zawarcia transakcji CIRS
• Brak znajomości uregulowań rachunkowo–podatkowych związanych z zawarciem, rozliczeniem, wyceną i ewentualnym zamknięciem transakcji CIRS